Wielki, odważny i niezwykle ambitny kompleks Świątyni Karnaku w Luksorze jest jednym z najwspanialszych projektów budowlanych starożytnego Egiptu. Każdy faraon warty swojej soli dodawał i poprawiał budynki tutaj podczas ich panowania, pieczętując ich pieczęć na najbardziej szanowanym sanktuarium królestwa. Karnak był bowiem domem bogów, a jego chwały miały być przez wszystkich fetowane.
Chociaż zwolnieni przez wojska asyryjskie i perskie oraz splądrowani i okradzeni przez pierwszych odkrywców i podróżników, którzy wywieźli posągi i murarstwo, na świecie jest niewiele innych kompleksów świątynnych, które są dziś tak rozkazujące i majestatyczne. Królestwa faraonów mogą już dawno zniknąć, ale ich moc przetrwa w tym triumfalnym testamencie z kamienia.
Jeśli masz mało czasu, Wielka Świątynia Amona jest głównym budynkiem i powinna być twoim głównym celem, ale otaczają ją liczne rozproszone pozostałości świątyni (w różnych niszczycielskich stanach).
Aleja Sfinksów
Wchodzisz do kompleksu drogą wielkiej procesji, otoczoną po obu stronach sfinksami o baranie. Kiedyś biegli aż do Karnaku ze Świątyni Luksorskiej (w centrum nowoczesnego Luksoru). Podczas corocznego Festiwalu Opetów w Egipcie, z Karnaku, w dół alei do Świątyni Luksorskiej, paradowano posągi Amona, Muta i Khonsu.
Wielka Świątynia Amona
Wielka Świątynia Amona jest głównym budynkiem świątyni w Karnaku i jak prawie wszystkie zachowane zabytki Egiptu, świątynia widziała dodatki i ulepszenia przez ręce wielu faraonów na przestrzeni wieków. Ale kształt świątyni, którą widzisz przed sobą, jest głównie spowodowany przez faraona Totmesa I, który stworzył tebską stolicę Nowego Królestwa i rozszerzył pierwotną skromną świątynię tutaj, ponieważ nie wydawała się już adekwatna do mocy boga i króla. Większość czasu spędzonego w Karnaku spędzasz w tym budzącym grozę budynku, ale nie popełniaj błędu, myśląc, że to wszystko, co ma do zaoferowania kompleks Karnak.
Na północ od głównej świątyni Amona
Ta kolekcja sanktuariów, znana jako Skansen Karnak, leży bezpośrednio na północ od Wielkiego Dworu Świątyni Amona.
Kiosk Sesostris
Kiosk Sesostris I, na północ od Wielkiej Świątyni Amona, jest jedną z najstarszych budowli w całym kompleksie świątynnym. Zbudowany z drobnego wapienia został wzniesiony dla upamiętnienia Jubileuszu Króla. Stoi na podkonstrukcji i zbliża się do niej rampami po wschodniej i zachodniej stronie. Dach opiera się na 24 filarach, które, podobnie jak ściany zewnętrzne, pokryte są płaskorzeźbami doskonałej jakości. We wnętrzu znajduje się baza świętej barki Amona.
Świątynia Ptah
Świątynia Ptah, opiekuńczy bóg Memfis, została zbudowana przez Totmesa III i powiększona i odrestaurowana przez etiopskiego władcę Szabakę i niektórych Ptolemeuszy. Świątynia zbliża się od zachodu przez pięć kolejnych bram. Za nim jest przejście utworzone przez cztery kolumny o bogatych listowcach, połączone ekranami. Na końcu przejścia znajduje się mały Pylon z nazwiskami Totmesa III (przywrócony w okresie Ptolemeusza) na drzwiach.
Przejście wejściowe prowadzi do dziedzińca, na którego tylnej stronie znajduje się portyk z dwiema 16-stronnymi kolumnami. W portyku znajdują się dwie ołtarzowe podstawy z czerwonego granitu z dedykacjami Amenemhet I i Tuthmosis III. W ścianach jest sześć nisz, a schody prowadzą do górnej kondygnacji.
W środku dziedzińca drzwi prowadzą do Sanktuarium . Tutaj, w drzwiach, można zobaczyć odrestaurowane płaskorzeźby z czasów panowania Totmesa III, podczas gdy Sanktuarium zachowuje oryginalne płaskorzeźby z tego okresu. W Sanktuarium znajduje się kultowy wizerunek Ptaha (teraz bez głowy), który jest oświetlony, z magicznym efektem, przez otwór w dachu. Po prawej stronie znajduje się pokój zawierający figurkę bogini lwicy Sekhmet, a po lewej kolejny pokój z reliefami Totmesa III.
Dzielnica Świątyni Północnej
Z małej Świątyni Ptah brama w północnej ścianie ogrodu zapewnia dostęp do Dzielnicy Świątyni Północnej otoczonej murem z cegły. Północna brama obrzeża świątyni została zbudowana przez Ptolemeusza Króla Euergetesa. W ścianie ogrodzenia na południe od świątyni znajduje się brama z nazwą Nectanebo II i pozostałościami listy ludzi, których pokonał.
Świątynia Montu
W okręgu świątyni północnej znajduje się świątynia Montu, boga wojny, starego lokalnego boga Teb. Został zbudowany przez Amenophisa III (XVIII dynastia), ale był kilkakrotnie zmieniany i powiększany do okresu Ptolemeuszy. Świątynia jest tak zrujnowana, że trudno jest nawet rozróżnić plan terenu, ale starsze fragmenty rzeźby i elementy architektoniczne wykazują wysoki poziom umiejętności artystycznych. Za północnym wejściem stały dwa obeliski z czerwonego granitu, z których wciąż pozostają bazy i niektóre fragmenty.
Na wschód od głównej świątyni Amona
Świątynia Ramzesa II
Zaraz za wschodnim wyjściem z Wielkiej Świątyni Amona, poza nierozkopanym kopcem gruzów, znajduje się źle zrujnowana Świątynia Ramzesa II, zbudowana na tej samej osi, co główna świątynia, która przecina starszą ceglaną ścianę ogrodzenia. Wejście od strony wschodniej prowadzi do sali z dwoma filarami Ozyrysa, za którą znajduje się wąska sala kolumnowa. Przed wejściem znajdowała się pierwotnie sala z czasów panowania Taharqa, z 20 kolumnami połączonymi ekranami.
Na północ od tych struktur znajdują się pozostałości innej świątyni Ramzesa II, być może poświęconej kultowi króla Mentuhotepa III (XI dynastia), który został przywrócony za czasów Ptolemeuszy. Na południe od tych szczątków, na wschód od świętego jeziora, znajdują się pozostałości ceglanego budynku sprzed Państwa Środka.
Świątynia Ozyrysa
Zbudowany pod wschodnim murem obronnym jest mała Świątynia Ozyrysa wzniesiona przez Osorkona III (22. dynastia); jego syn i współwładca Takelothis III; i jego córka Shepenwepet. Przednią komorę dodali Amenirdis, siostra Szabaki (25 dynastia) i teściowa Psammetichusa I. W pobliżu znajdują się liczne małe kaplice z 26. dynastii.
Wschodnia Brama
Za świątynią Ramzesa II, na wschodzie, znajduje się dobrze zachowana Brama Wschodnia (obecnie zamknięta) w murowanej ścianie ogrodzenia, która otaczała cały obręb świątyni. Zbudowany przez Nectanebo I ma 19 metrów wysokości.
Na południe od głównej świątyni Amona
Święte jezioro
Na południe od ściany ogrodzenia Ramzesa II wokół Świątyni Amona leży Święte Jezioro. W języku arabskim jest znany jako Birket el-Mallaha („Jezioro Soli Pan”), ponieważ woda jeziora jest lekko zasolona. Ściany otaczające jezioro są dobrze zachowane po zachodniej, południowej i północnej stronie, z których stopnie prowadzą w dół do wody. Po stronie północnej znajduje się budowla zbudowana przez Totmesa III.
W pobliżu północno-zachodniego rogu znajdują się ruiny budynku wzniesionego przez Taharqa, a na skraju jeziora znajduje się duży granitowy skarabeusz poświęcony przez Amenophisa III boga słońca Atum-Khepri, który był reprezentowany w postaci skarabeusza.
Świątynia Khonsu
Krótka aleja sfinksów, założona przez Ramzesa XI, ostatniego z Ramessidów, prowadzi do Świątyni Khonsu, poświęconej bogu księżyca Tebańskiego (syna Amona i Muta), charakterystycznego przykładu architektury Nowego Królestwa. Świątynia została zbudowana przez Ramzesa III, ale płaskorzeźby, oprócz tych w najbardziej wewnętrznych komnatach, które zostały ukończone za jego panowania, zostały stracone za panowania jego następców Ramzesa IV i XII oraz kapłana króla Herihora, który również zbudował dziedziniec .
Centralne drzwi, z płaskorzeźbami Aleksandra II, prowadzą na dziedziniec, otoczony po prawej i lewej stronie podwójnym rzędem papirusowych kolumn z zamkniętymi literami. Do świątyni wchodzi duży pylon o długości 32 metrów, głębokości 10 metrów i wysokości 18 metrów. Podobnie jak fasady innych świątyń, ma cztery pionowe rowki, z odpowiednimi otworami w murze, do mocowania masztów. Reliefy na wieżach przedstawiają Najwyższego Kapłana XXI Dynastii i jego żonę składających ofiary różnym bogom. Przed każdą wieżą stał portyk z drewnianym dachem; podstawy kolumn są nadal na miejscu.
Po drugiej stronie podjazdu prowadzi rampa do przedsionka z 12 kolumnami. Za nim znajduje się poprzeczna sala kolumnowa z ośmioma kolumnami papirusowymi; cztery kolumny otaczające przejście środkowe mają otwarte kapitele, podczas gdy kolumny między przejściami bocznymi (które są o 1, 5 metra niższe od nawy środkowej) mają zamknięte kapitele. Na ścianach i kolumnach Ramzes XII i Herihor, Najwyższy Kapłan Amona, są przedstawiani w ofierze różnym bogom.
Drzwi na środku tylnej ściany prowadzą do większej sali, gdzie Sanktuarium zostało zaprojektowane, aby pomieścić świętą łódź boga. Reliefy na zewnętrznych ścianach przedstawiają Króla (Ramzesa IV lub XII) w obecności różnych bogów. W ściany wbudowane są bloki z płaskorzeźbami i kartuszami Totmesa III.
Nie przegap: Po każdej stronie Sanktuarium znajdują się ciemne komory z płaskorzeźbami Ramzesa IV, a z tyłu drzwi zbudowane przez jednego z Ptolemeuszy dają dostęp do małej komnaty z czterema 16-stronnymi kolumnami i reliefami, które pokaż Ramzesowi IV i (po prawej i lewej stronie wejścia) cesarza Augusta w obecności bogów tebańskich.
Obok znajdują się siedem małych kaplic z płaskorzeźbami Ramzesa III i jego następcy. Kolory są szczególnie dobrze zachowane w płaskorzeźbach w dwóch kaplicach po prawej (wschodniej) stronie. Na długiej północnej ścianie tylnej kaplicy król, w towarzystwie Hathora, oferuje kwiaty na czele sokoła z okazji Teb i bogini „Słońce Dwóch Krajów, Oko Re”, która siedzi w kaplicy. Na zachodniej ścianie oferuje kadzidło i wodę bogu lwa, liturgicznemu bogu i Khonom. W innej kaplicy w północno-wschodnim narożniku świątyni, poświęconej kultowi Ozyrysa, znajduje się płaskorzeźba martwych Ozyrysa, w której żałoba spoczywa na Izydzie i Neftydzie.
Świątynia Ozyrysa i Opeta
Obok południowo-zachodniej strony Świątyni Khonsu znajduje się niewielka Świątynia Ozyrysa i Opeta (bogini hipopotama porodu i matki Ozyrysa) zbudowana przez Euergetesa II. Stoi na wysokiej na trzy metry podstawie zwieńczonej gzymsem cavetto, z głównym wejściem od strony zachodniej. Na słupach drzwi króla przedstawiono przed Ozyrysem i innymi bóstwami.
Wejście od strony zachodniej prowadzi do prostokątnej sali z dobrze zachowanym sufitem wspartym na dwóch kolumnach z kwiatowymi stolicami i głowami Hathor. Wysoko na południowej ścianie są okna kratowe. Po prawej są trzy boczne komory z kryptami; drzwi po lewej są zamurowane. Za nim znajduje się druga sala z płaskorzeźbami przedstawiającymi króla w obecności różnych bóstw.
W tej sali otwórz dwie boczne komory. W lewej ręce znajduje się płaskorzeźba martwych Ozyrysa, z Izydą i Neftykami stojącymi przy marie, podczas gdy ta po prawej poświęcona jest narodzinom Horusa. Ulga nad drzwiami tego pokoju pokazuje Izydę karmiącą Horusa, otoczoną bogami; po lewej król przynosi mleko, po prawej długość materiału. Na nadprożu Harsomtus jest przedstawiony na bagnie w przebraniu sokoła noszącego podwójną koronę, chronionego przez hipopotamową boginię Opet i boginię lwa.
Drzwi z figurą bogini Opet prowadzą do Sanktuarium, z niszą, w której pierwotnie znajdował się posąg bogini. Płaskorzeźby w niszy ukazują króla w obecności Opeta, który jest reprezentowany po prawej stronie jako słup z głową Hathor, a po lewej jako hipopotam. We wschodniej ścianie świątyni znajduje się mała kaplica Ozyrysa, zbudowana przez Ptolemeusza XIII, z własnym wejściem od strony wschodniej. Do tej świątyni należy szyb, który stoi w Sanktuarium Świątyni Opeta i może zawierać relikwię Ozyrysa.
Południowa dzielnica świątyni
Z 10. Pylonu aleja sfinksów pochodząca z czasów panowania Horemheba (w której teraz złożono kamienie ze świątyni Amenophisa IV, dawniej wbudowanej w 10. Pylon) prowadzi do bramy zbudowanej przez Ptolemeusza II Filadelfosa, z reliefami i długimi napisami, w ścianie ogrodzenia Dzielnicy Świątyni Południowej.
Na wschód od alei znajduje się kaplica Osiris-Ptah zbudowana przez etiopskich władców Tanutamuna i Taharqa (25 dynastia), z dobrze zachowanymi malowanymi reliefami ściennymi. Brama prowadzi w niezbadany obszar, w którym leżą duże postacie baranów, sfinksów i duża alabastrowa stela Amenofisa III (uzurpowanego przez Ramzesa II).
Świątynia Mut
Bezpośrednio na południe od bramy z głównego pomieszczenia świątyni znajduje się Świątynia Mut, również zbudowana przez Amenophisa III. Przed wejściem znajdują się filary z figurami boga Besa. Samo wejście ma długie napisy z okresu Ptolemeusza (hymny do bogini Mut) i napis Ramzesa III, który odrestaurował świątynię.
Drzwi prowadzą do dużego korytarza, przebiegającego przez procesję, otoczoną kolumnami, które prowadziły do właściwej świątyni. Na dworze są liczne siedzące postacie bogini Sekhmet poświęcone przez Amenophisa III; na niektórych jego nazwisko zostało zastąpione przez imię Szeszonka I. Na lewo, leżące na ziemi, znajdują się dwie gigantyczne postacie Amenofisa III (uzurpowane przez Ramzesa II), które wcześniej stały przed wejściem do świątyni.
Za nim jest Drugi Dwór, z kolumnadami po bokach. Wokół leżą fragmenty stolic Hathor filarów i posągów Sekhmetu. Na prawo od wejścia znajduje się duży posąg Sekhmetu, po lewej stronie czarny granitowy posąg Amenophisa III. Po drugiej stronie korytarza znajduje się sala z kolumnami papirusowymi, Sanktuarium i innymi pokojami, wszystkie w stanie ruiny.
Porady i taktyka: jak najlepiej wykorzystać wizytę w świątyniach w Karnaku
- Sound & Light Show: Karnak's Sound & Light Show gra dwa koncerty w nocy, pierwszy pokaz zawsze w języku angielskim, a drugi w języku niemieckim, włoskim, francuskim lub hiszpańskim w zależności od dnia. Oprócz samodzielnej rezerwacji biletów możesz także wybrać wycieczkę. Wycieczka Karnak Sound & Light Show obejmuje odbiór i odbiór z dowolnego hotelu lub statku wycieczkowego w Luksorze, z anglojęzycznym kierowcą i biletami na pokaz.
- Czas na pokonanie tłumów: Karnak otwiera się o 6 rano, a im wcześniej można dotrzeć tutaj, aby pokonać upał i tłumy turystów, tym lepiej. Cokolwiek robisz, unikaj 10 do 15, kiedy większość autobusów wycieczkowych z Morza Czerwonego wypuszcza ogromne świątynie do świątyń.
- Czas dla fotografów: Postaraj się tu dotrzeć o 17.00, aby zobaczyć blask kamieni w późnym popołudniowym słońcu i wielkie cienie posągów rzucone atmosferycznie na ściany.
Dostać się tutaj
- Spacer wzdłuż Corniche: Jeśli nie jest zbyt gorąco, wystarczy przejść z centrum Luksoru wzdłuż Corniche (droga po Nilu) do Karnaku.
- Prywatną taksówką: Wszyscy taksówkarze w mieście mogą przewieźć cię na miejsce. Przy wyjściu zawsze są taksówki przy wejściu.
- Przewóz koni: Luxor ma ogromną liczbę operatorów koni i powozów, których można używać jako transportu w mieście. Wszystkie mogą zabrać cię do Karnaku.
Więcej pokrewnych artykułów na Trip-Library.com
